از مهم ترین نکاتی که تمامی مجریان پروژه های دوربین های مداربسته باید بر آن تسلط کامل داشته باشند، بحث زاویه دید دوربین مداربسته یا adjustment range می باشد. این موضوع با پیچیدگی‌ های خود دارای مطالب و نکات بسیار زیادی است که در این مقاله به نکاتی در مورد آن اشاره خواهد شد.

همچنین افرادی که از دوربین مداربسته استفاده می‌ کنند، ممکن است به این مساله که دوربینی که در محل مورد نظر خود نصب کرده‌‌اند چه زاویه دیدی و چه محدوده‌ای را پوشش خواهد داد، فکر کنند. در این مقاله توضیح خواهیم داد که چگونه می توان زاویه دید دوربین مداربسته را به دست آورد‌. همچنین متوجه خواهیم شد که نقاط کور دوربین مداربسته در کجا قرار دارد. لازم به ذکر است که واحد اندازه گیری برای زاویه دید درجه می باشد و این زاویه به محدوده‌‌ای اطلاق می گردد که محدوده پوشش افقی است.

زاویه دید در دوربین های مدار بسته

زاویه دید در دوربین های مدار بسته

میدان دید

لازم به ذکر است که در برخی موارد به جای عبارت زاویه دید از میدان دید استفاده می شود که در واقع در این حالت به مستطیلی اشاره خواهد شد که تصویر دوربین، آن بخش را پوشش خواهد داد که به آن کادر تصویر نیز گویند.

علاوه بر اندازه سنسور و فاصله کانونی لنز در محاسبه میدان دید عامل دیگری نیز دخیل است که این فاکتور فاصله جسم مورد نظر از دوربین مداربسته می باشد. هنگامی که زاویه دید ثابتی داشته باشیم و جسم از دوربین دور شود، در این حالت میدان دید افزایش پیدا خواهد کرد. بر خلاف این وضعیت حالتی است که به وسیله نزدیک شدن جسم به دوربین مداربسته، میدان دید کاهش یابد.

عوامل تاثیرگذار بر زاویه دید

عوامل مختلفی بر میزان زاویه دید دوربین مداربسته موثر می باشند. اولین مورد فاصله کانونی لنز دوربین مداربسته و دومین مورد اندازه سنسور تصویر می باشد. درباره مورد اول می‌ توان گفت که دوربین هایی که دارای لنز ثابت و متغیر هستند، فاصله کانونی های مختلفی دارند.

در دوربین های مداربسته که دارای لنز ثابت هستند، فاصله کانونی با اعداد ثابتی که بر اساس میلی‌ متر هستند نشان داده خواهد شد. هرچه زاویه دید دوربین مداربسته بیشتر باشد اعداد نشان دهنده فاصله کانونی، اعداد کوچکتری هستند. دوربین های با لنز ثابت که در محیط های داخلی نصب شده‌‌اند، اغلب اوقات دارای زاویه دیدی حدود ۸۵ تا ۹۵ درجه هستند. اما دوربین‌ های با لنز ثابت که در محیط های خارجی نصب شده باشند به دلیل این که در ارتفاع های بالاتری نصب می گردند، زاویه دید آن ها اغلب از ۶۵ تا ۸۵ درجه می باشد.

می توان به عنوان مثال دوربین مداربسته‌ای از نوع دام که دارای لنز ثابت می باشد را در یک اتاق خواب تصور کرد. با توجه به اینکه زوایای داخلی هر دیوار اتاق نسبت به دیگری دارای زاویه ۹۰ درجه می باشد، دوربین قابلیت پوشش تمام اتاق را به طور کامل خواهد داشت.

دوربین هایی که دارای لنزهای وریفوکال هستند نیز اغلب دارای زاویه دیدی بین ۳۰ تا ۹۵ درجه هستند. اندازه فاصله کانونی لنز بین ۲.۸ الی ۱۲ میلی متر نیز در این نوع از دوربین ها عددی معمولی می باشد. دوربین های با لنز وریفوکال دارای قابلیت زوم هستند که کارفرما می تواند بر روی افراد و یا اشیا به طور دلخواه و در زاویه مناسب، دوربین را تنظیم کرده و یا زوم کند.

با توجه به محاسبات ریاضی هرچه میزان زوم دوربین مداربسته بیشتر باشد، دوربین می تواند جزئیات بیشتری در فواصل دورتر را ثبت می کند؛ اما زاویه دید دوربین مداربسته در این حالت محدودتر می گردد. برخلاف این مورد هنگامی است که زاویه دید دوربین مداربسته واید تر خواهد گردید و این در حالتی است که زوم لنز دوربین به میزان کمتری باشد.

اندازه چیپ تصویر

وظیفه تبدیل نور به سیگنال‌ های الکترونیکی در دوربین های مداربسته بر عهده چیپ تصویر می باشد. اندازه‌ی چیپ های تصویر بر زاویه دید دوربین مداربسته اثرگذار خواهد بود‌. هر چه میزان سایز چیپ تصویر کوچک‌تر باشد، زاویه دید دوربین مداربسته وسیع‌تر خواهد شد.

به عنوان مثال می توان دوربینی را با سایز سنسور ۱.۳ و فاصله کانونی ۶ میلی متر در نظر گرفت، که زاویه دید آن در این حالت ۴۵ درجه است. در مقابل آن می توان دوربینی را در نظر گرفت که فاصله کانونی آن به همان میزان ۶ میلی متر است، اما سنسور آن بزرگتر و به اندازه ۱.۴ می باشد. در این حالت زاویه دید آن کاهش یافته و ۳۳ درجه می‌ شود.

در اینجا ذکر این نکته حائز اهمیت است که در دوربین های مداربسته آی پی و آنالوگ زاویه دید دوربین مداربسته به هیچ عنوان با هم تفاوتی ندارند. همانگونه که ذکر کردیم زاویه دید دوربین مداربسته تنها به دو مورد فاصله کانونی لنز و اندازه سنسور وابسته است.

نکاتی درباره زاویه دید دوربین مداربسته

دوربین های مداربسته چشم ماهی توانایی در اختیار گذاشتن زاویه‌های دید ۱۸۰ تا ۳۶۰ درجه را به کاربران دارند. لنزهای این نوع دوربین ها طوری ساخته شده‌اند که می‌ توانند از تمامی زوایای اطراف خود تصاویری را به کاربر ارائه دهند.

اما برخلاف دوربین های مداربسته چشم ماهی، سیستم های دارای دوربین های مداربسته آنالوگ، زوایای ۳۶۰ درجه‌ای را ساپورت نمی کنند. در سیستم های تحت شبکه‌ای می توان به وسیله دوربین های چشم ماهی دید بسیار مناسبی از انواع محیط های مختلف اطراف داشت.

به دست آوردن زاویه دید دوربین مداربسته

فرمول زاوه دید در دوربین های مداربسته (adjustment range)

به کمک دو روش و همچنین با در دست داشتن فاصله کانونی لنز و اندازه چیپ تصویر که در کاتالوگ انواع دوربین و مختص آن دوربین ذکر شده است، می توان زاویه دید دوربین را محاسبه کرد.

در روش اول با جایگذاری اندازه فاصله کانونی دوربین مدار بسته و همچنین عرض سنسور در فرمول زیر می توان به راحتی زاویه دید دوربین را به محاسبه کرد. در روش دوم می‌ توان به برخی سایت ها که به صورت اتوماتیک و با دقت بالا، میزان زاویه دید دوربین مداربسته را با کمک وارد کردن فاصله کانونی دوربین و اندازه سنسور به دست می آیند، مراجعه کرد.